05 UKRAINA SPICHLERZEM ŚWIATA
Ze względu na korzystne warunki naturalne, na Ukrainie powstała czarnoziem, co czyni ją jednym z najbardziej żyznych regionów na świecie. Gleba ta daje ukraińskim producentom naturalną przewagę konkurencyjną i wyjątkowy potencjał rolniczy.
Ukraina, nie licząc Rosji, jest największym krajem w Europie, o powierzchni 603 550 km² i liczbie ludności wynoszącej 44 miliony.
Położenie i zasoby naturalne Ukrainy zawsze odgrywały ważną rolę w jej historii i kulturze, przyciągając obce mocarstwa, które często wykorzystywały ją jako spichlerz, niejednokrotnie z tragicznymi konsekwencjami dla Ukraińców.
Warunki naturalne
Ukraina leży w centralnej części Europy Wschodniej na Nizinie Wschodnioeuropejskiej, co w dużej mierze determinuje kształt jej rzeźby terenu, który składa się w 70% z nizin, w 25% ze wzgórz, a tylko 5% terytorium należy do gór – Karpat i Gór Krymskich. Najważniejszą rzeką jest Dniepr, który przepływa przez Ukrainę w kierunku północ-południe i przecina ją na dwie części. Większość Ukrainy znajduje się w strefie klimatu umiarkowanego kontynentalnego, który charakteryzuje się gorącymi latami i mroźnymi zimami, bardzo zróżnicowanymi temperaturami dziennymi i nocnymi oraz niskimi opadami deszczu. Na Ukrainie występują trzy strefy roślinne: las, lasostep i step.
Karpaty i Polesie to najbardziej zalesione obszary Ukrainy. Kraj jest w większości pokryty łąkami i pastwiskami. Obszar lasostepowy i stepowy ma najwyższy odsetek gruntów ornych i jest miejscem, gdzie koncentruje się większość produkcji rolnej.
Mapa przedstawiająca średnie roczne opady deszczu na Ukrainie. Najwyższe opady występują w górzystych regionach kraju, a najniższe w stepowych obszarach południowej Ukrainy.
Ukraińskie rolnictwo
Rolnictwo i żywność mają kluczowe znaczenie dla ukraińskiej gospodarki. W 2021 r. sektor rolniczy odpowiadał za 10,9% PKB Ukrainy i zatrudniał około 17,2% ludności. Produkcja rolna obejmuje wiele sektorów, z których główne to produkcja roślinna i zwierzęca. Produkcja roślinna jest wiodącym sektorem, odpowiadającym za około 70% produkcji. Ukraińskie pola są wykorzystywane głównie do uprawy zbóż. Z całkowitej powierzchni gruntów ornych najczęściej uprawiana jest pszenica (25%), kukurydza (20%) i jęczmień (9%). Kolejne miejsca zajmują rośliny oleiste (np. słonecznik 23%, soja 4,5%, rzepak 3,6%), rośliny okopowe (np. ziemniak 4,5%, burak cukrowy 0,8%), wieloletnie rośliny pastewne 3%, rośliny strączkowe 1,1%, warzywa 0,6% i owoce.
Pozostałą część produkcji stanowi hodowla zwierząt, zwłaszcza bydła, trzody chlewnej, drobiu, owiec, pszczół i ryb.
słonecznik
kukurydza
pszenica
warzywa/owoce
soja
Specjalizacja produkcji roślinnej na Ukrainie. Rysunek zawsze pokazuje uprawę, która jest najintensywniej uprawiana w regionie.
mleko
mięso z królika
wieprzowina
konina
jagnięcina i koźlina
miód
wołowina i cielęcina
jaja
wełna
Specjalizacja produkcji zwierzęcej na Ukrainie. Rysunek przedstawia produkty charakterystyczne dla regionu.
Czarnoziem
Na Ukrainie występuje około 800 rodzajów gleb, z czego 44% to czarnoziemy, stanowiące 6,7% światowych zasobów. Czarnoziemy to najbardziej żyzne gleby strefy umiarkowanej, które rozwinęły się głównie na lessach pod roślinnością stepową i lasostepową w miejscac, gdzie jest ciepło, a opady są niskie. Ukraińcy intensywnie z nich korzystają, o czym świadczy fakt, że Ukraina ma trzeci co do wielkości udział gruntów ornych na świecie. Obecnie żyzność ukraińskich czarnoziemów jest zagrożona przez prowadzenie niewłaściwych praktyk rolniczych, które powodują erozję wodną i wietrzną, zakwaszenie, zasolenie i zanieczyszczenie chemiczne agrochemikaliami.
Ukraińskie rolnictwo
Rolnictwo i żywność mają kluczowe znaczenie dla ukraińskiej gospodarki. W 2021 r. sektor rolniczy odpowiadał za 10,9% PKB Ukrainy i zatrudniał około 17,2% ludności. Produkcja rolna obejmuje wiele sektorów, z których główne to produkcja roślinna i zwierzęca. Produkcja roślinna jest wiodącym sektorem, odpowiadającym za około 70% produkcji. Ukraińskie pola są wykorzystywane głównie do uprawy zbóż. Z całkowitej powierzchni gruntów ornych najczęściej uprawiana jest pszenica (25%), kukurydza (20%) i jęczmień (9%). Kolejne miejsca zajmują rośliny oleiste (np. słonecznik 23%, soja 4,5%, rzepak 3,6%), rośliny okopowe (np. ziemniak 4,5%, burak cukrowy 0,8%), wieloletnie rośliny pastewne 3%, rośliny strączkowe 1,1%, warzywa 0,6% i owoce.
Pozostałą część produkcji stanowi hodowla zwierząt, zwłaszcza bydła, trzody chlewnej, drobiu, owiec, pszczół i ryb.
step
lasostep
Polesie
Karpaty
Góry Krymskie
mniej niż 400 mm/m2 — powyżej 1200 mm/m2
mleko
mięso z królika
wieprzowina
konina
jagnięcina i koźlina
miód
wołowina i cielęcina
jaja
wełna
Występowanie czarnoziemów na Ukrainie
najbardziej ceniona czarnoziem
mniej wartościowe czarnoziemy